Šta je nerdjajući čelik ?

Nerdjući čelik ili inox je vrsta legure čelika koja sadrži najmanje 10% hroma, zajedno sa drugim elementima kao što su nikl, molibden i ugljenik.

Prisustvo hroma formira tanak sloj oksida na površini čelika, poznat kao „pasivni sloj“, koji sprečava dalju koroziju i rđu. Ovo svojstvo daje nerđajućem čeliku karakterističnu otpornost na mrlje, koroziju i oksidaciju, pa otuda i naziv „nerđajući“.

 

Prema sastavu i karakteristikama postoji nekoliko vrsta nerdjajućeg čelika:

 

Austenitni nerdjajući čelik:

• Sadrži visok nivo hroma i nikla.
• Nemagnetan i ima odličnu otpornost na koroziju.
• Najčešća oznaka: 304 (najčešće), 316 (bolja otpornost na hloridna okruženja).
• Upotreba: Kuhinjski aparati, hirurški instrumenti, oprema za preradu hrane.

 

Feritni nerdjajući čelik

• Sadrži hrom ali malo ili nimalo nikla.
• Magnetan, niža otpornost na koroziju u poređenju sa austenitnom.
• Najčešća oznaka: 430.
• Upotreba: izduvni sistemi automobila, industrijska oprema.

 

Martenzitni nerdjajući čelik

• Veći sadržaj ugljenika, veća čvrstina.
• Magnetan, nije otporan na koroziju kao austenitni.
• Najčešća oznaka: 410, 420.
• Upotreba: Pribor za jelo, hirurški instrumenti, ventili.

 

Duplex nerdjajući čelik

• Mešavina austenitnih i feritnih struktura.
• Kombinuje snagu i otpornost na pucanje pod naponom i korozijom.
• Zajedničke ocene: 2205.
• Upotreba: kod hemijske prerade, industrija nafte i gasa.

 

Precipitacijski očvrsnut (PH) nerdjajući čelik

• Može se termički obraditi da bi se postigla veoma visoka čvrstoća.
• Koristi se u aero i svemirskoj indurstiji kao i opremi visokih performansi.

 

Koje su osnovne prednosti nerdjajućeg čelika?

 

Jedna od osnovih prednosti korišćenja inoxa je otpornost na koroziju, mozda i glavni razlog za korišćenje nerđajućeg čelika, posebno u okruženjima gde su rđa i korozija očekivani.

Pored toga inox odlikuje i velika snaga, u zavisnosti od vrste, nerđajući čelik može biti veoma jak i izdržljiv.

Takodje bitan faktor je i temperaturna otpornost određene vrste inoxa mogu da izdrže vrlo visoke ili niske temperature.

Nije zanemarljiv ni higijenski aspekt nerdjajućeg čelika, lako se čisti i steriliše, što ga čini idealnim za medicinska okruženja i okruženja za rukovanje hranom.

Na kraju krajeva nerđajući čelik ima moderan, atraktivan izgled, što ga čini popularnim i u arhitekturi i dizajnu enterijera i exterijera.

 

Naravno kao i sve inox ima i svoje mane od kojih bi najupečtljivije bile cena, veća je nego kod nerdjajućih varijantu, kao i težina obrade, zahteva specifičnu opremu i obuku da bi se uspešno obradio.

 

Sve u svemu svestranost nerđajućeg čelika i kombinacija svojstava čine ga idealnim materijalom za mnoge primene u različitim industrijama.